امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند: رسول خدا صلی الله علیه وآله دست من را گرفته بودند و در باغی قدم می‌زدیم، به ایشان عرض کردم: چه باغ زیبایی! رسول الله فرموند: زیباتر از این باغ در بهشت برای تو فراهم شده است.
-تا هفت باغ گذشتیم و همین کلام رد و بدل شد- تا آنکه پیغمبر خودشان را در آغوش من انداختند و بی‌نهایت گریه کردند. وقتی از علت گریه ایشان سؤال کردم، فرمودند: از کینه‌هایی بر علیه تو گریه می‌کنم که بعد از من ظاهر می‌شود.
گفتم: از دینم در امانم؟ حضرت فرمودند: بله در سلامت دینت هستی و در امانی.[۱]
این روایت را حاکم نیشابوری در المستدرك على الصحيحين به سند خود نقل کرده و آن را به شرط بخاری و مسلم صحیح می‌داند، و شمس الدین ذهبی نیز در تصحیح حدیث از حاکم نیشابوری تبعیت کرده است.[۲]
اما چنانچه از مضمون حدیث مشخص است، رسول خدا صلی الله علیه وآله اشاره به حوادث تلخ بعد از شهادت خودشان یعنی غصب خلافت و آتش زدن خانه دارد. بنابراین مطلب عجیبی نیست که عالمان اهل سنت به بهانه های واهی حدیث را تضعیف کنند!
ناصر الدین البانی در کتاب سلسلة الأحاديث الضعيفة یکی از راویان حدیث حاکم را مجهول وحدیث را به واسطه او ضعیف دانسته است. البانی می‌نویسد:
«وأما سهل بن المتوكل؛ فليس على شرطهما، بل هو مجهول عندي؛ فإنّي لم أجد له ترجمة فيما لدي من المصادر! فإن كان ثقة، أو توبع من ثقة؛ فالحديث صحيح؛ وإلّا فهو من حصة هذا الكتاب. والله أعلم»[۳]
و این در حالی است که أبو يعلى الخليلي در کتاب الإرشاد في معرفة علماء الحديث؛ سهل بن متوکل را توثیق کرده است: «أبو عصمة سهل بن المتوكل البخاري ثقة مرضي»[۴]
ابن حبان در کتاب الثقات جلد ۸صفحه ۲۹۴ و ابن قطلوبغا نیز نام او را در کتاب الثقات خود جلد ۵ صفحه ۱۶۴ ذکر کرده‌اند. همچنین عبد الكريم الدريني صاحب کتاب بلوغ الأماني في تراجم الرجال الذين لم يعرفهم الإمام الألباني؛ صفحه ۳۲۷ در ترجمه سهل بن متوکل به البانی انتقاد کرده و بعد از ذکر توثیقات وی می‌نویسد: شایسته بود البانی حدیث را در کتاب الصحیحه خود نقل کند نه الضعیفه!
پی نوشت ها
[۱] . حدثنا عمرو بن علي، ومحمد بن معمر، قالا: نا حرمي بن عمارة بن أبي حفصة، قال: نا الفضل بن عميرة، قال: حدثني ميمون الكردي، عن أبي عثمان النهدي، عن علي، قال: كنت أمشي مع رسول الله صلى الله عليه وسلم، وهو آخذ بيدي، فمررنا بحديقة، فقلت: يا رسول الله ما أحسنها من حديقة، قال: «لك في الجنة أحسن منها» ثم مررنا بأخرى، فقلت: يا رسول الله ما أحسنها من حديقة، قال: «لك في الجنة أحسن منها» حتى مررنا بسبع حدائق، كل ذلك أقول ما أحسنها، وهو يقول: «لك في الجنة أحسن منها» فلما خلا له الطريق اعتنقني، ثم أجهش باكيا، فقلت: يا رسول الله ما يبكيك؟ قال: «ضغائن في صدور قوم لا يبدونها لك إلّا من بعدي» ، قلت: في سلامة من ديني؟ قال: «في سلامة من دينك». مسند البزار: ۲/۲۹۳
[۲] . «هذا حديث صحيح على شرط الشيخين، ولم يخرجاه ” ؛ [التعليق – من تلخيص الذهبي]۴۶۷۷ – على شرط البخاري ومسلم»؛ المستدرك على الصحيحين: ۳/۱۵۱
[۳] . سلسلة الأحاديث الضعيفة والموضوعة: ۱۰/۵۵۶
[۴] . الإرشاد في معرفة علماء الحديث: ۳/۹۶۹
